→ Λογοτεχνία → Πεζογραφία

Αυλαία

Γιώργος Νοταράς, εφ. Ελευθεροτυπια, 2/7/2011
Η τελευταία υπόθεση του Ηρακλή Πουαρό

Οι Δέκα μικροί νέγροι θα μπορούσαν να ήταν είκοσι και η τρίτη ανάγνωση, στην περίπτωσή τους, θα μπορούσε να είναι πεντηκοστή τρίτη. Και κάθε φορά, χωρίς να έχει τίποτε καινούριο να μας αποκαλύψει - εξάλλου ποιος ο λόγος να ψάχνει κανείς κάτι, όταν ήδη το έχει βρει;
Θα πείτε, είναι στη φύση του ανθρώπου να μην ησυχάζει, και αυτό είναι γεγονός, αλλά μόνο στη φαντασία του. Αν καθήσουμε και σκεφτούμε πόσο χρόνο της ζωής μας ζούμε πραγματικά εκεί όπου βρισκόμαστε και όπως είμαστε και πόσο κάπου αλλού, μέσω ενός κειμένου, μιας ακρόασης ή ενός θεάματος, θα χάσουμε πάσα ιδέα για τον εαυτό μας...

Μόνη μας παρηγοριά θα είναι πως σχεδόν όλοι κάνουν το ίδιο. Αυτό δεν μας εμποδίζει να εκτιμούμε όσους ζουν συνεχώς στην πραγματική ζωή τους, για χίλιους δυο λόγους, που έχουν να κάνουν είτε με την ίδια την καθημερινότητά τους είτε με τον χαρακτήρα τους - και όταν ξεφεύγουν, αυτό γίνεται πάλι με έναν πραγματικό τρόπο (ακόμη μια δουλειά). Με δυο λόγια, είναι καλυμμένοι με αυτό που κάνουν τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό. Ολοι οι υπόλοιποι εμείς θα μπορούσαμε να θεωρηθούμε ανάπηροι, αφού έχουμε ανάγκη από το «δεκανίκι» της τέχνης. Ενα είδος ναρκωτικού. Κι εδώ δημιουργοί και κοινό μπαίνουν στο ίδιο πακέτο, αφού και οι μεν και οι δε, έστω και από διαφορετική θέση, ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν. Η όλη κατάσταση μπορεί να θεωρηθεί από άκρως προβληματική έως λυτρωτική, αλλά καλό θα είναι να μην το ψάξει κανείς περισσότερο, γιατί το συγκεκριμένο ναρκωτικό δεν ξεπερνιέται με τίποτα και τις όποιες επιπτώσεις του στην πραγματικότητά σου δεν τις καταλαβαίνεις, οπότε είναι σαν να μην υπάρχουν. Ποιος ο λόγος εσύ να γίνεις ο απόλυτος ορθολογιστής και να γλιτώσεις από κάτι εντός του οποίου ζει όλος ο πλανήτης; Ολόκληρος ο πλανήτης ξέρει πολύ καλά τι κάνει. Και επιπλέον, είναι βέβαιος γι' αυτό. Οσοι από τους κατοίκους του δεν είναι, είναι σε λάθος πλανήτη. Δύο υπάλληλοι σε μια μεγάλη εταιρεία συζητούν και λέει ο ένας: «Εμείς είμαστε απλοί υπάλληλοι και παλεύουμε για το κάθε τι, ενώ ο διευθυντής μας έχει τα πάντα»... Λέει ο άλλος: «Τι να το κάνεις αν δεν έχει ανακαλύψει την Τρίτη Σονάτα του Σοπέν; Και είναι αμφίβολο αν θα το κάνει ποτέ. Και αν το κάνει, γρήγορα θα την ξεχάσει, γιατί έχει άλλα πιο επιτακτικά πράγματα να ασχοληθεί, ενώ εμείς θα την έχουμε για όλη μας τη ζωή...». Το ίδιο ισχύει και για πολλά άλλα πράγματα, όπως η Αγκαθα Κρίστι (κόντεψα να την ξεχάσω).

Δεν ανήκει στις βιταμίνες που έχει κανείς βασική ανάγκη για να υπάρχει, είναι ένα είδος γλυκού που δοκιμάζει κατά καιρούς, με μπόλικη απόλαυση, με την ίδια κάθε φορά γεύση. Ενα λουκούμι που είναι πάντα εκεί και που ποτέ δεν θα σε απογοητεύσει. Στα πολλά μυθιστορήματα και διηγήματα που έγραψε, υπάρχουν αρκετά μέτρια και ρουτινιάρικα, υπάρχουν πολλά ευχάριστα, υπάρχουν όμως και τα αριστουργήματα στο είδος τους. Και ανάμεσά τους, η Αυλαία, που γράφτηκε το 1946, με σκοπό να κυκλοφορήσει τελευταία, όπως και έγινε το 1976, έναν χρόνο πριν από τον ήδη δρομολογημένο θάνατο της συγγραφέως. Μαζί της πήρε και τον Ηρακλή Πουαρό, αφού πρώτα τού χάρισε την πιο δύσκολη και συναρπαστική υπόθεση της ζωής του, όπως είναι η Αυλαία. Τι κρίμα... Σε κάνει να λυπάσαι, σαν να έχεις χάσει ένα προσφιλές πρόσωπο. Εναν από τους πιο αγαπημένους κατοίκους του «παράλληλου σύμπαντος».